Praca zdalna gości w naszym życiu już od roku. Mimo że potrzeba jej uregulowania była postulowana od dawna, dopiero pandemia zmusiła ustawodawcę do wprowadzenia tej formy pracy w życie. Niestety, instytucja pracy zdalnej nie została jeszcze uregulowana w Kodeksie pracy. Na razie dość skąpa regulacja obowiązuje w przepisach tzw. Tarczy Antykryzysowej. Rodzi to sporo problemów – m.in. pojawiają się trudności z wypowiedzeniem umowy o pracę podczas wykonywania pracy zdalnej przez pracownika.
Jaka forma wypowiedzenia umowy o pracę?
Częste pytanie, które pojawia się w tym przypadku, to: czy w ogóle wypowiedzenie umowy o pracę podczas wykonywania pracy zdalnej jest możliwe? Otóż TAK! Najogólniej rzecz ujmując, wykonywanie pracy zdalnej jest świadczeniem pracy na rzecz pracodawcy, tak samo jak wykonywanie jej w siedzibie pracodawcy. Oczywiście, różni się miejscem wykonywania pracy. Dlatego też umowa o pracę może zostać wypowiedziana w obu przypadkach.
Jak już wspomniałem wyżej, regulacja dotycząca pracy zdalnej jest dość skąpa. Dlatego też wypowiedzenie umowy o pracę podczas wykonywania przez pracownika pracy w trybie zdalnym (np. w domu) powinno nastąpić na dotychczasowych zasadach, czyli w oparciu o przepisy (art. 30, art. 33 i następne) Kodeksu pracy.
W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie. Dotyczy to zarówno pracodawcy, jak i pracownika.
Niby proste, ale co dokładnie oznacza „na piśmie”? Generalnie może to być pismo odręczne, wydruk komputerowy czy pismo napisane na maszynie, nie ma to większego znaczenia. Jednakże kluczowym w tym piśmie jest własnoręczny podpis osoby, która składa takie oświadczenie.
A co, jeżeli nie dochowamy formy pisemnej? Tutaj negatywne konsekwencje dotyczą głównie pracodawcy. Jeśli pracodawca dokonałby wypowiedzenia lub rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z pominięciem formy pisemnej, to takie oświadczenie woli nie będzie nieważne, ale będzie wadliwe. Oznacza to, że pracownikowi w takiej sytuacji przysługiwałyby roszczenia z tytułu wadliwego rozwiązania umowy o pracę. Taki pracownik może wystąpić z roszczeniem o przywrócenie do pracy albo o zasądzenie odszkodowania poprzez odwołanie się do sądu pracy. Trzeba w tym miejscu podkreślić, że brak zachowania właściwej formy faktycznie doprowadzi do zakończenia stosunku pracy, jednak pracownik będzie mógł je skutecznie zakwestionować.
Jak odwołać się od wypowiedzenia umowy o pracę?
Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 21 dni od dnia doręczenia tego pisma. Brak reakcji ze strony pracownika zatwierdzi wadliwy stan rzeczy.
Skuteczne doręczenie wypowiedzenia umowy o pracę
Wypowiedzenie umowy o pracę musi zostać skutecznie doręczone. Skuteczne doręczenie oznacza, że wypowiedzenie dotarło do pracownika w taki sposób, że mógł zapoznać się z jego treścią. Dlatego też należy pamiętać, że skuteczne doręczenie nie oznacza, iż adresat ma się zapoznać z treścią pisma. Jeśli pracownik ma możliwość zapoznania się z treścią pisma, a z tego uprawnienia nie skorzysta, to i tak takie oświadczenie powinno zostać uznane za skutecznie doręczone.
W praktyce najczęściej wypowiedzenia wręcza się w miejscu pracy. Daje to gwarancję, że pracownik mógł zapoznać się z treścią oświadczenia woli o rozwiązaniu jego umowy natychmiast i na miejscu, nawet jeśli odmawiał jego podpisania czy przyjęcia. W ocenie Sądu Najwyższego odmowa przyjęcia przez pracownika pisemnego oświadczenia woli pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę, zawierającego prawidłowe pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy, nie wpływa na skuteczność wypowiedzenia (wyrok SN z 3 października 2012 r. sygn. akt II PK 62/12).
Wypowiedzenie umowy o pracę w formie e-maila
Nieco odmiennie przedstawia się sytuacja w dobie pandemii. Przy pracy zdalnej trudno jest złożyć takie wypowiedzenie osobiście. Dlatego też można wypowiedzieć umowę o pracę, wykorzystując do tego e-mail. Często pojawiającą się praktyką w tym wypadku jest sporządzenie pisma, podpisanie go przez pracodawcę, zeskanowanie i przesłanie w formie załącznika. Czy takie zachowanie jest prawidłowe? Niestety NIE!
Przede wszystkim zeskanowane pismo będzie kopią oryginału, więc nie zostanie zachowany wymóg pisemności. Na kopii nie znajduje się oryginalny podpis, tylko jego odwzorowanie, tak samo jak na kserokopii. W związku z tym czy można skutecznie wypowiedzieć umowę o pracę e-mailem? Odpowiedź brzmi: TAK.
Aby zrobić to skutecznie, potrzebny będzie kwalifikowany podpis elektroniczny. Opatrzenie pliku kwalifikowanym podpisem elektronicznym jest traktowane przez prawo tak, jakbyśmy mieli do czynienia z własnoręcznie podpisanym dokumentem. Przesłanie na e-mail tak przygotowanego pisma będzie jak najbardziej skuteczne i ważne.
Należy pamiętać, że kwalifikowany podpis elektroniczny to nie jest podpis profilem zaufanym. Zatem podpisanie dokumentu profilem zaufanym, co umożliwia nam chociażby generator rządowy, nie będzie prawidłowe. Będzie traktowane tak, jakby nie została zachowana właściwa forma.
Na jaką skrzynkę pocztową należy wysłać wypowiedzenie?
Dokument podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym musi zostać skutecznie doręczony, o czym była mowa wyżej. A jak zrobić to w formie elektronicznej? Pracownik może otrzymać wypowiedzenie na służbową skrzynkę, z której korzysta na co dzień. Może to być również e-mail prywatny pracownika, zwłaszcza jeśli z tego adresu pracownik komunikował się z pracodawcą w celach służbowych. Odmiennie prezentuje się sytuacja, jeśli pracownik nie kontaktował się z pracodawcą z prywatnej skrzynki, a pracodawca posiada prywatny e-mail pracownika np. z procesu rekrutacji. Niestety, wtedy nie można go wykorzystać do kontaktów zawodowych bez zgody pracownika.
Zwolnienie lekarskie podczas wykonywania pracy zdalnej
Przyjmując jednak, że w danej sytuacji pracownik ma e-mail służbowy i otrzyma wypowiedzenie opatrzone kwalifikowanym podpisem e-mailem – nie oznacza to, że zawsze będzie ono uznane za skuteczne. Pracodawca musi zweryfikować, czy pracownik nie korzysta z usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Generalną zasadą jest, że nie można wypowiedzieć umowy o pracę podczas przebywania przez pracownika na zwolnieniu lekarskim. Zasada ta dotyczy również pracy zdalnej. Wobec powyższego przed wysłaniem wypowiedzenia pracodawca powinien sprawdzić, czy pracownik wykonuje pracę w danym dniu, np. wysyłał e-maile do pracodawcy, innych pracowników lub klientów; brał udział w telekonferencji; potwierdził obecność poprzez logowanie w systemie. Wówczas pracodawca będzie miał pewność, że wypowiedzenie będzie można traktować jako skutecznie doręczone.
Nasuwa się pytanie: co się stanie, jeżeli pracownik „rozchoruje się” po doręczeniu wypowiedzenia i otrzyma zwolnienie lekarskie poprzez teleporadę? W sytuacji, gdy pracownik wykonywał swoje obowiązki, a zwolnienie pojawiło się dopiero po otrzymaniu wypowiedzenia, to wypowiedzenie powinno zostać uznane za skutecznie doręczone.
Kwarantanna lub izolacja domowa a wypowiedzenie umowy o pracę
Pozostała jeszcze kwestia kwarantanny albo izolacji domowej. W przypadku gdy pracownik przebywa na kwarantannie lub izolacji domowej, to co do zasady jest traktowany jak niezdolny do pracy. Wobec tego wypowiedzenie nie może zostać doręczone. Ale czy zawsze?
Jedna z nowelizacji tzw. tarcz antykryzysowych wprowadziła możliwość wykonywania pracy zdalnej na kwarantannie lub izolacji domowej. Warunkiem wykonywania pracy zdalnej w takiej sytuacji jest uzyskanie zgody pracodawcy. Jeżeli pracownik taką zgodę otrzymał, to wtedy będzie mógł normalnie wykonywać swoje obowiązki – ale będzie mógł również otrzymać wypowiedzenie.
Nie można też wykluczyć sytuacji, której pracownik, wykonując pracę zdalną podczas kwarantanny lub izolacji domowej, otrzyma zwolnienie lekarskie. Wtedy staje się niezdolny do pracy i nie może otrzymać wypowiedzenia.
Podsumowując, praca zdalna nie chroni pracownika przed otrzymaniem wypowiedzenia. Wypowiedzenie może zostać wręczone poprzez email, jednak musi być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Postulowano wprowadzenie zmian, takich jak chociażby umożliwienie zastosowania profilu zaufanego. Ostatecznie jednak się na to nie zdecydowano.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2020.1320 t.j.).
- Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem. przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych. oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. (t.j. Dz. U. poz. 1842 z późn. zm.).
Wszystkie teksty umieszczane na naszej stronie internetowej są naszą opinią. Prosimy nie traktować ich jako porady prawnej w konkretnej sprawie, ponieważ konkretna sprawa zawsze wymaga indywidualnej analizy.
Mam nadzieję, że artykuł okazał się dla Ciebie przydatny. Jeżeli tak było, polub Nas na Facebooku – Kancelaria Prawna Grabek Gróndwald. Dla Ciebie to jedno kliknięcie, a dla mnie to potwierdzenie, że moja praca jest wartościowa.
Radca prawny Gabriel Gróndwald
Kancelaria Prawna Grabek Gróndwald | legalgg.pl | kancelaria@legalgg.pl
wypowiedzenie umowy o pracę podczas pracy zdalnej
praca zdalna a wypowiedzenie umowy
wypowiedzenie umowy pracy zdalnej
odwołanie wypowiedzenia umowy
jak odwołać się od wypowiedzenia umowy o pracę
zwolnienie lekarskie podczas pracy zdalnej
praca zdalna a zwolnienie lekarskie
praca zdalna na zwolnieniu lekarskim
praca zdalna podczas zwolnienia lekarskiego
praca zdalna na zwolnieniu chorobowym
praca zdalna a zwolnienie chorobowe
wypowiedzenie umowy o pracę podczas pracy zdalnej
praca zdalna a wypowiedzenie umowy
wypowiedzenie umowy pracy zdalnej
odwołanie wypowiedzenia umowy
jak odwołać się od wypowiedzenia umowy o pracę
zwolnienie lekarskie podczas pracy zdalnej
praca zdalna a zwolnienie lekarskie
praca zdalna na zwolnieniu lekarskim
praca zdalna podczas zwolnienia lekarskiego
praca zdalna na zwolnieniu chorobowym
praca zdalna a zwolnienie chorobowe